Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej udzielając pomocy działa w oparciu o ustawę o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r. (tekst jednolity Dz.U. z 2023r. poz. 901 z późniejszymi zmianami), która określa między innymi:
- zadania pomocy społecznej,
- rodzaje świadczeń oraz zasady i tryb ich udzielania.
Zgodnie z art.3 ustawy o pomocy społecznej pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Jej zadaniem jest zapobieganie powstawaniu trudnych sytuacji życiowych, których osoby czy rodziny nie są w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości, poprzez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Natomiast osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są zobowiązane do współdziałania z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej.
Osoby i rodziny zgodnie z art.7 ustawy mogą uzyskać pomoc społeczną w szczególności z następujących powodów:
1. ubóstwa,
2. sieroctwa,
3. bezdomności,
4. bezrobocia,
5. niepełnosprawności,
6. długotrwałej lub ciężkiej choroby,
7. przemocy w rodzinie,
7a. potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi,
8. potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
9. bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
10. (uchylony),
11. trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w
art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub
d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,
12. trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
13. alkoholizmu lub narkomanii,
14. zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
15. klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Aby uzyskać pomoc pieniężną osoby lub rodziny muszą spełnić warunek kryterium dochodowego, które wynosi w przypadku:
• osoby samotnie gospodarującej – 776 zł,
• osób w rodzinie – 600 zł na osobę.
Za osobę samotnie gospodarującą uważa się osobę prowadzącą jednoosobowe gospodarstwo domowe.
Zadania pomocy społecznej zgodnie z art. 15 ustawy o pomocy społecznej polegają na:
1) przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń,
2) pracy socjalnej,
3) prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej,
4) analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej,
5) realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych,
6) rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.
Zadania pomocy społecznej dzielone są na zadania własne gminy oraz na zadania zlecone z zakresu administracji rządowej realizowane przez gminę.
Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym, zgodnie z art.17 ustawy o pomocy społecznej, należy:Udzielane świadczenia pomocy społecznej
Świadczenia pomocy społecznej udzielane przez Ośrodek Pomocy Społecznej dzieli się na świadczenia pieniężne i świadczenia niepieniężne.
ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE:
Zasiłek stały – przysługuje pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
Wysokość zasiłku stałego:
- w przypadku osoby samotnie gospodarującej – różnica między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 719 zł miesięcznie,
- w przypadku osoby w rodzinie – różnica między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.
Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.
Zasiłek okresowy – przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego
- osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,
- rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.
Wysokość zasiłku okresowego:
- w przypadku osoby samotnie gospodarującej – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że miesięczna kwota zasiłku nie może być wyższa niż kwota kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;
- w przypadku osoby w rodzinie – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.
Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.
Zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy – zasiłek celowy może być przyznany w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu; osobom bezdomnym i innym osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne; zasiłek celowy może być przyznany w formie biletu kredytowanego; zasiłek ten może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego a także klęski żywiołowej lub ekologicznej.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowym może być przyznany:
1) specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi;
2) zasiłek okresowy, zasiłek celowy lub pomoc rzeczowa, pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową.
Zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie - osobie albo rodzinie gmina może przyznać pomoc w celu ekonomicznego usamodzielnienia w formie pieniężnej - jednorazowego zasiłku celowego lub nieoprocentowanej pożyczki, albo rzeczowej - udostępienie maszyn i narzędzi pracy stwarzających możliwość zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających pracę niepełnosprawnym.
Wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd - wypłaca się w wysokości ustalonej przez sąd; udzielenie świadczeń w postaci wynagrodzenia za sprawowanie opieki nie wymaga przeprowadzenia wywiadu środowiskowego oraz wydania decyzji administracyjnej.
ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE:
Praca socjalna – świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym, prowadzona jest z osobami i rodzinami w celu rozwinięcia lub wzmocnienia ich aktywności i samodzielności życiowej a także ze społecznością lokalną w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków społeczności; może być prowadzona w oparciu o kontrakt socjalny; w pracy socjalnej wykorzystuje się właściwe tej działalności metody i techniki, stosowane z poszanowaniem godności osoby i jej prawa do samostanowienia; jest ona świadczona osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód.
Bilet kredytowany.
Składki na ubezpieczenie zdrowotne – opłacane od zasiłku stałego zgodnie z przepisami dotyczącymi powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w Narodowym Funduszu Zdrowia.
Składki na ubezpieczenie społeczne - opłacane za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, zgodnie z przepisami o ubezpieczeniu społecznym.
Pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie.
Sprawienie pogrzebu.
Poradnictwo specjalistyczne, w szczególności prawne, psychologiczne i rodzinne, jest świadczone osobom i rodzinom, które mają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych, bez względu na posiadany dochód.
Interwencja kryzysowa - stanowi zespół interdyscyplinarnych działań podejmowanych na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu, celem interwencji kryzysowej jest przywrócenie równowagi psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie, a dzięki temu zapobieganie przejściu reakcji kryzysowej w stan chronicznej niewydolności psychospołecznej; interwencją kryzysową obejmuje się osoby i rodziny bez względu na posiadany dochód.
Schronienie - osoba lub rodzina ma prawo do schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania, jeżeli jest tego pozbawiona; Udzielenie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego schronienia w noclegowni, schronisku dla osób bezdomnych albo schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi. Tymczasowe schronienie może być udzielone również w formie ogrzewalni, która umożliwia interwencyjny, bezpieczny pobyt w ogrzewanych pomieszczeniach wyposażonych co najmniej w miejsca siedzące.
Posiłek - pomoc doraźna albo okresowa w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić; pomoc w postaci posiłku przyznana dzieciom i młodzieży w okresie nauki w szkole może być realizowana w formie zakupu posiłków lub finansowania obiadów w szkołach i przedszkolach.
Niezbędne ubranie - przyznanie tego świadczenia następuje przez dostarczenie osobie potrzebującej bielizny, odzieży i obuwia odpowiednich do jej indywidualnych właściwości oraz pory roku.
Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy – przyznawane są osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona; pomoc ta może być również przyznana osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina nie może takiej pomocy zapewnić. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Natomiast specjalistyczne usługi opiekuńcze są dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.
Mieszkanie chronione - jest formą pomocy społecznej przygotowującą osoby tam przebywające, pod opieką specjalistów, do prowadzenia samodzielnego życia lub zastępującą pobyt w placówce zapewniającej całodobową opiekę.
Pobyt i usługi w domu pomocy społecznej - osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.